QUÊ HƯƠNG

Quê hương – Giáp Văn Thạch

Ngày tôi bập bõm biết nói bi bô, ngoại dạy tôi hát bài hát đầu tiên trong đời: Quê hương.
Những câu hát dìu dặt thiết tha đã in sâu vào tâm trí tôi đến tận ngày nay.
“Quê hương mỗi người chỉ một. Như là chỉ một mẹ thôi. Quê hương nếu ai không nhớ. Sẽ không lớn nổi thành người”

Bài hát Quê hương

Xin gửi tặng những ai đang xa quê hương.

Nhạc Sĩ: Giáp Văn Thạch, Lời thơ: Đỗ Trung Quân 

(Thơ)
Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều
Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay
Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông
ĐK:
Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá ngiêng che
Quê hương là đêm trăng tỏ
Hoa cau rụng trắng ngoài thềm
Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một Mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người

Bài thơ Quê hương

(Đỗ Trung Quân)
Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều
Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay
Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông
Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
Là hương hoa đồng cỏ nội
Bay trong giấc ngủ đêm hè.
Quê hương là vòng tay ấm
Con nằm ngủ giữa đêm mưa
Quê hương là đêm trăng tỏ
Hoa cau rụng trắng ngoài thềm
Quê hương là vàng hoa bí
Là hồng tím giậu mồng tơi
Là đỏ đôi bờ dâm bụt
Màu hoa sen trắng tinh khôi
Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương có ai không nhớ….
Sẽ không lớn nổi thành người
Cảm nhận
Đó là một tuổi thơ êm đẹp với cánh diều biếc chao đảo trên cánh đồng, với đường làng ngày ngày con đi học, biết bao hình ảnh đẹp được những nốt nhạc nâng lên một cung bậc, hòa vào lòng người một cách nhẹ nhàng, miên man.
Trong ta ai cũng có một quê hương, một vùng đất để khi đi xa mà thương mà nhớ, một vùng đất để khi trưởng thành nhìn lại một thời của tuổi thơ với những kỷ niệm ngọt ngào. Quê hương trong thơ của Đỗ Trung Quân chỉ đơn thuần là những hình ảnh của một vùng quê sông nước, nhưng chất chứa cả một hồn của dân tộc.
Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay
Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông
Hồn của người Việt thật giản dị, thật êm ắng và thật lắng đọng. Với câu hỏi của trẻ thơ: “Quê hương là gì hở mẹ / Mà sao cô dạy phải yêu”, đơn giản thôi, chỉ là những hình ảnh gắn liền với cuộc sống, với sinh hoạt đời thường.
Khi nghe bản nhạc này, tôi không khỏi nghĩ về một vùng quê, một nơi tôi chưa hề đặt chân đến; với cánh diều nhìn theo chiều cao, với cánh đồng nhìn theo chiều rộng mênh mông, với một dòng sông nhìn theo chiều dài nơi có gió và sự nhẹ nhàng của mái chèo khua sóng. Rồi với một đêm trăng thanh bình, có hương của hoa cau ngan ngát, có đâu đó bóng dáng của người mẹ thân quen… Hồn tôi cứ trải rộng, cứ lờ lờ theo những nốt nhạc, những hình ảnh êm đẹp…
Rồi khi đến cao trào, nhạc thể hiện một cách dồn dập như vừa lôi cuốn, vừa nhấn mạnh:
Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người.
Cứ ngân lên, cứ xoáy vào tâm tư của một người con mang dòng máu Việt. Có ai mà không nhớ quê, không yêu quê của mình, nơi chôn nhau cắt rốn, nơi có mái chèo, có dòng nước hiền hòa êm trong? Khi nghe bài hát này, quê hương trong thơ tuy chỉ có vài hình ảnh mà lại khiến người ta bùi ngùi nhớ thương, hay ít nhất cũng bồi hồi lắng nghe và tâm hồn trải rộng mênh mông.
Bài thơ Quê hương của nhà thơ Đỗ Trung Quân và bài hát của nhạc sĩ Giáp Văn Thạch, cả hai đều nắm bắt được cái hồn của dân Việt, khiến một người con đi xa sẽ mãi thương nhớ quê hương.

DƯƠNG THIỆU TRÍ
(ĐH Kỹ thuật công nghệ TP.HCM)